Het Nationaal Georegister bevragen en services laden in QGIS met MetaSearch

We (Tom Kralidis, Angelos Tzotsos en wat hulp van ondergetekende) hebben de MetaSearch Catalogue Client plugin voor QGIS uitgebracht. Deze nieuwe plugin is een update van de CSWclient plugin die door NextGIS is ontwikkeld en maakt het zoeken en gebruiken van geografische services uit het Nationaal Georegister een peuleschil.
Een Catalog Service for the Web (CSW) zoals wordt aangeboden door het Nationaal Georegister bevat doorzoekbare metadata over geografische data en diensten. De metadata bevat niet alleen beschrijvingen, maar ook hyperlinks naar de diensten om direct de kaarten te bekijken (bijvoorbeeld als WMS) en de gegevens te laden (bijvoorbeeld als WFS of WCS).

De eerste stapjes

Aan de slag:

1. Open de Plugin Manager van QGIS (Plugins > Beheer en installeer plugins
2. Klik op de optie ‘Meer ophalen’
3. Voer de term ‘metasearch’ in het zoekveld in
4. Selecteer de ‘MetaSearch Catalogue Client’ uit de zoekresultaten
5. Druk op de knop ‘Installeer plugin

Nadat je op de knop ‘OK’ hebt gedrukt in het dialoogvenster ‘Plugin succesvol geïnstalleerd’ en de Plugin Manager hebt afgesloten, is er een nieuw item toegevoegd aan het hoofdmenu: ‘Web’. Hieronder vind je de ‘MetaSearch’ functie. Als je de ‘MetaSearch’ functionaliteit voor de eerste keer wilt gebruiken, zijn er nog geen connecties met Catalog Services gedefinieerd. Om direct te kunnen starten: klik op tabje ‘Services’ en druk op de knop ‘Add default services’. Het dropdown-menu bevat daarna een aantal CSW diensten van over de hele wereld. Je kunt natuurlijk ook een URL naar een eigen CSW dienst toevoegen.

De eerste stapjes

Laten we nu eens op zoek gaan naar een andere geografische dienst ! Klik op het tabje ‘Search’ en selecteer daar ‘Nationaal Georegister (Nederland)’ in het dropdown-menu. We gaan eerst een mooie achtergrondkaart laden. Vul de term ‘brtachtergrondkaart‘ in het zoekveld in. Van de twee resultaten, selecteer het resultaat dat ‘…WMTS‘ bevat door te dubbelklikken. Je ziet daar de metadata in het zogenaamde Dublic Core profiel, maar ook een hyperlink is van het type ‘OGC:WMTS‘. Sluit het venster ‘Metadata Record’ en merk op, dat de knop ‘Add WMS/WMTS‘ nu is geactiveerd: je kan de BRT-Achtergrondkaart direct in QGIS laden!
Klik op de knop en het standaard dialoogvenster voor WMS– en WMTS-diensten opent zich met alle lagen die in deze dienst beschikbaar zijn. Kies de laag ‘brtachtergrondkaart’ met het referentiesysteem EPSG:28992 en klik de knop ‘Add’.

Nog een paar stapjes erbij

Stel, we zoeken informatie over de maximumsnelheden op de rijkswegen in Nederland. Ga naar het tabje ‘Search’ in de MetaSearch plugin en vul de zoekterm ‘weggegevens’ in. Selecteer in de resultatenlijst de dienst ‘Weggegevens WFS’. Druk vervolgens op de knop ‘Add WFS‘ om de WFS-dienst direct te bevragen en de dataset ‘maximumsnelheden’ te laden in QGIS. Je hebt nu de vectorgegevens direct van de bron en kan deze gegevens zelfs lokaal opslaan als Shape-bestand: selecteer de laag in de legenda en met de rechter muisklik selecteer je de optie ‘Opslaan Als…’. Dezelfde gegevens zijn trouwens ook aanwezig als WMS-dienst. Er is welgeteld 1 WCS beschikbaar in het Nationaal Georegister. Zoeken maar!

Toekomstmuziek?

Omdat de metadata van de geografische gegevens en diensten in de catalogusdienst nu gemakkelijk te doorzoeken en te bekijken zijn, komen er heel wat foutjes en ontbrekende informatie naar boven! Al tijdens de testfase van het ontwikkelproces bleek al, dat de URL‘s in de metadata niet altijd bijgewerkt zijn, of zelfs verwijzen naar onbereikbare servers zoals bijvoorbeeld ‘http://localhost:8080’. De contactgevens van het Provinciaal Georegister verwijzen zelfs naar de dienstverlener lat/lon rond het OpenSource product Deegree, waarmee de CSW van de provincies is geïmplementeerd, maar niets over Bij12 te vinden… Juist daarom is de MetaSearch-plugin zo belangrijk. Het moedigt het gebruik van metadata en catalogusdiensten aan, maar legt daarmee vaak ook onvolkomendheden in de metadata en geografische gegevens bloot, die daarmee hopelijk snel verholpen kunnen worden.
Nu maar eens duiken in de Metatools plugin van NextGIS. Deze plugin belooft, dat gebruikers metadata kunnen genereren vanuit QGIS. Door gebruik te maken van sjablonen kunnen bijvoorbeeld een aantal standaardvelden snel en automatisch worden ingevuld. En er zijn natuurlijk altijd nog wel wat wensen te bedenken:

1. Niet elke connectie apart opslaan: een tijdje metadata browsen levert je nu tientallen connecties.
2. Tonen van downloadbare data of pagina’s die daarnaar verwijzen
3. Betere foutafhandeling: nu kan het zo zijn dat er een foutmelding voor je neus staat als er iets mis is met metadata!
4. Nauwere integratie van de zoekinterface met de rest van QGIS

Voor de Nederlanders: de URL naar de CSW van het Nationaal Georegister is http://www.nationaalgeoregister.nl/geonetwork/srv/eng/csw en de CSW van het Provinciaal Georegister is te vinden op http://www.provinciaalgeoregister.nl/pgr-csw/services.
Voor meer informatie over de MetaSearch-plugin en de broncode, vind je op de wiki.